WSPARCIE  KOBIETY  RODZĄCEJ

Jak pokazują badania naukowe – rodzaj wsparcia ma istotny wpływ na przebieg porodu. Skoro to w jaki sposób wspiera się rodzącą może mieć tak duży wpływ na ten wyjątkowy dzień w jej życiu warto zadbać o to, aby osoba towarzysząca była przygotowana do tego co ma się wydarzyć.

Podcast z technicznymi wskazówkami dotyczącymi tego jak wspierać kobietę rodzącą nagrałam jakiś czas temu. Jest stale dostępny pod tym adresem: PODCAST: JAK WSPIERAĆ KOBIETĘ RODZĄCĄ

Przede wszystkim: dzięki ciągłemu wsparciu jest bardziej prawdopodobne, że kobieta urodzi naturalnie i mniej prawdopodobne, że będzie potrzebowała farmakologicznych form znieczulenia. Kobiety, które mają wsparcie rzadziej doświadczają interwencji medycznych, w tym użycia vacuum, zaś ich porody są średnio o 40 min. Krótsze niż u kobiet, które nie miały wsparcia (1).

Co to znaczy być osobą wspierającą kobietę rodzącą?

Aby pozytywne efekty wsparcia były uzyskane chodzi nie tyle o OBECNOŚĆ kogoś bliskiego, co o konkretną aktywność i podejście osoby wspierającej do porodu.

Osoba wspierająca w czasie porodu pomaga – służy kobiecie rodzącej.

Oznacza to, że na ten szczególny okres rezygnuje lub ogranicza do minimum zaspokojenie swoich potrzeb i z uwagą, troską i zaangażowaniem towarzyszy kobiecie rodzącej. Przy czym nie chodzi tutaj o współodczuwanie – bo to zwyczajnie nie jest możliwe, a wręcz może być szkodliwe, ale o empatyczny kontakt.

Osoba towarzysząca obserwuje rodzącą i odpowiada na jej wypowiedziane lub zaobserwowane potrzeby. Opiekuje się rodzącą. Ułatwia jej wykonanie niektórych czynności – na przykład wejście do wanny, wspinanie się na łóżko, podtrzymuje rodzącą w czasie skurczu.

Wspieranie rodzącej oznacza świadome bycie obecnym w porodzie. Nie uciekanie od bólu kobiety, a bycie świadkiem i pomocą w tym wydarzeniu.

Czym praktycznie zajmuje się osoba wspierająca?

Na osobę wspierającą spadają różnego rodzaju czynności. Najczęściej jest to zwykłe podawanie i zabieranie różnych przedmiotów (ubrań, wody, kapci, słuchawek do odtwarzania hipnozy).

Ważnym aspektem jest stałe relaksowanie rodzącej. Porody zwykle postępują najelpiej, gdy kobieta rodząca jest zrelaksowana i spokojna. Dlatego osoba towarzysząca powinna sama zachować spokój i przypominać lub zachęcać do stosowania nagrań hipnozy na czas porodu lub jeśli kobieta nie korzysta z technik hipnoporodu innych form słuchanych relaksacji bądź medytacji lub modlitwy.

Dobrze jest, jeśli osoba towarzysząca potrafi wykonać prosty masaż. Oddziaływanie na ciało – delikatny ucisk, głaskanie, masowanie potrafi przynieść wiele odprężenia i spokoju dla rodzącej. Doule (2) zwykle znają techniki masażu porodowego, czasem także masażu chustą rebozo. Niektóre posługują się również akupresurą  – czyli metodą ucisku odpowiednich części ciała w celu złagodzenia doznań bólowych i przyspieszenia porodu.

Osoba wspierająca często bywa „wspornikiem” dla rodzącej. Towarzysz porodu zachęca kobietę do przyjmowania pozycji wertykalnych i pozostania aktywną przez całą pierwszą fazę porodu. Oznacza to, że zachęca do spacerów, wspólnego tańca, przytulania. W tym bliskim kontakcie częste jest przybieranie przez rodzącą pozycji niejako „zwisającej” na swoim porodowym partnerze. Warto o tym wiedzieć i odpowiednio się przygotować – poćwiczyć siłę i wytrzymałość.

Czasem osoba wspierająca jest też strażnikiem rodzącej. W planie porodu kobieta określa swoje preferencje porodowe. Niestety, czasem bywa tak, że personel medyczny zapomina lub świadomie nadużywa swojej pozycji i nie stosuje się do tych zapisów. Wtedy osoba wspierająca może przypomnieć, zadać jakieś pytanie, poprosić o więcej informacji na jakiś temat.

Czego absolutnie nie rób jako osoba towarzysząca w porodzie.

Widziałam kiedyś mężczyznę na sali porodowej, który siedział odwrócony plecami do kobiety i grał na telefonie. Chcę wierzyć, że robił to dlatego, że to rodząca poprosiła go o to, aby dał jej więcej prywatności…  jednak nawet jeśli tak, myślę, że czasem lepiej jest wyjść za drzwi niż być, ale w taki sposób, jakby nas nie było.

Jako osoba wspierająca nie korzystaj z laptopa czy smartfona, no chyba że notujesz skurcze. Twoja uwaga powinna być skierowana w całości na rodzącą.

Jeśli kobieta rodzącą jest pytana o znieczulenie nie udzielaj odpowiedzi za nią. To ona wie czy potrzebuje znieczulenia czy nie. Zaakceptuj jej wybór.

Nigdy, absolutnie nigdy nie obrażaj się ani nie krytykuj kobiety rodzącej. Może powiedzieć coś w emocjach, w bólu, może zrobić coś głupiego albo wstydliwego – a Ty zawsze zapewniaj, że wszystko jest w porządku. Nawet jeśli padły trudne słowa – poród nie jest odpowiednim czasem na ich roztrząsanie. W tym momencie logiczne myślenie jest ograniczone, kobieta potrzebuje dostępu do swoich pierwotnych instynktów, dlatego jeśli trzeba po prostu wpuść jednym uchem a drugim wypuść.

Jako osoba wspierająca czasem będziesz musiał(a) opuścić salę porodową , np. aby skorzystać z toalety – najlepiej, jeśli ograniczysz to do minimum. Jeśli jednak poczujesz w którymś momencie, że sytuacja cię przerasta, że zaraz wybuchniesz, że masz w sobie ogromną niezgodę lub niepokój, a przy okazji rodząca wydaje się spokojniejsza niż Ty sam… wtedy powiedz, że musisz skorzystać z toalety. Nastrój i nastawienie osoby wspierającej przechodzą na rodzącą i im więcej w Tobie spokoju, tym lepiej będziesz wspierać. Jeśli zamiast spokoju pojawiają się trudne emocje jest duża szansa na to, że rodząca je wyczuje. Lepiej wyjść i zaczerpnąć kilka głębokich oddechów, zrelaksować się i wrócić na spokojnie.

Jeśli chcesz być dobrą osobą wspierająca:

– poznaj techniki relaksacji jeszcze na etapie ciąży, zasugeruj kobiecie pracę z programem Cud Narodzin a potem w czasie porodu przypominaj o korzystaniu z tej metody głębokiej relaksacji porodowej

– naucz się panowania nad własnymi emocjami / zrozum własne emocje

– dowiedz się jak przebiga poród, co jest typowe w porodzie

– dowiedz się jakie interwencje medyczne są stosowane rutynowo w szpitalach

– potrenuj asertywność, aby nauczyć się mówić NIE i zadawać pytania; zasugeruj taki trening również przyszłej mamie

– znaj jej plan porodu

– zapytaj jeszcze przed porodem jak kobieta wyobraża sobie Twój udział w porodzie, czego by chciała, jak możesz jej pomóc

 

Bibliografia:

• Hodnett, E. D., S. Gates, et al. (2012). “Continuous support for women during childbirth.” Cochrane database of systematic reviews: CD003766.
• Doula – zwykle kobieta, zajmująca się zawodowo wspieraniem innych kobiet w czasie ciąży, porodu I wczesnego macierzyństwa