Znieczulenie zewnątrzoponowe do porodu

Znieczulenie zewnątrzoponowe do porodu to najpowszechniej stosowane znieczulenie farmakologicznego.

Znieczulenie to należy do grupy blokad centralnych. Jego działanie polega na blokowaniu nerwów sensorycznych, które przekazują bodźce bólowe do mózgu.

Podaniem znieczulenia zewnątrzoponowego zajmuje się lekarz anestezjolog. Zanim podejmiesz decyzję o przyjęciu znieczulenia powinnaś porozmawiać z lekarzem na temat jego bezpieczeństwa, możliwego wpływu na Ciebie i dziecko oraz możliwych komplikacji wynikłych z jego podania. Weź pod uwagę fakt, że w czasie trwania porodu w momencie gdy będziesz prosić o znieczulenie Twój ból może być na tyle silny, że uniemożliwi Ci przeprowadzenie takiej rozmowy dlatego lepiej abyś przeprowadziła ją jeszcze przed porodem. Na jej podstawie zbudujesz swoją opinię o tym zabiegu i uwzględnisz ją w swoim planie porodu.

Warto wiedzieć, że znieczulenie zewnątrzoponowe nie likwiduje bólu zupełnie a podobnie jak niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu zmniejsza jego intensywność. Źle podane znieczulenie może spowodować brak czucia jedynie po jednej stronie ciała a źle dobrana dawka leku może całkowicie znieść bóle porodowe. W takiej sytuacji kobieta traci kontrolę nad porodem, nie czuje kiedy ma skurcz i kiedy powinna przeć. Jest to potencjalnie niebezpieczne i zwiększa ryzyko innych interwencji dlatego tak ważne jest aby anestezjolog był lekarzem doświadczonym.

Z kolei dobrze podane znieczulenie znacząco zniweluje bóle porodowe ale zachowasz świadomość skurczy i będziesz mogła współpracować z położną.

Więcej o wadach i zaletach znieczulenia zewnątrzoponowego dowiesz się z artykułu „wady i zalety znieczulenia zewnątrzopnowego”

JAK PODAJE SIĘ ZNIECZULENIE ZEWNĄTRZOPONOWE DO PORODU

Znieczulenie zewnątrzoponowe podawane jest do przestrzeni zewnątrzoponowej. Aby je zaaplikować lekarz anestezjolog poprosi Cię abyś mocno pochyliła się do przodu lub podciągnęła nogi do brody (jeśli leżysz na boku). Skóra zostanie wstępnie znieczulona a następnie za pomocą igły lekarz wprowadzi cewnik. Cewnik ten zostanie w plecach do końca porodu i będzie służył do ewentualnego podania kolejnej dawki znieczulenia.

W JAKIM MOMENCIE PODAJE SIĘ ZNIECZULENIE ZEWNĄTRZOPONOWE DO PORODU

Znieczulenie zewnątrzoponowe podaje się najwcześniej w okolicach 4 cm rozwarcia lub później. Ciężko jest określić „górną granicę” jednak w momencie gdy poród postępuje szybko od 7cm rozwarcia wzwyż lekarz może odmówić podania znieczulenia ze względu na troskę o stan Twój i dziecka. Istnieje bowiem wtedy duże prawdopodobieństwo, że pierwsza faza porodu skończy się zanim znieczulenie zacznie działać.

Nawet jeśli z góry zakładasz, że będziesz rodzić ze znieczuleniem przygotuj sobie plan niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu, które będziesz mogła wykorzystać w oczekiwaniu na anestezjologa. Zachęcam również do zapoznania się z artykułami o bólu i poradzie, tak aby wybrać formę łagodzenia bólu w pełni świadomie. Wielu lekarzy i położnych podkreśla, że kobieta, która przychodzi do porodu i od razu nastawiona jest na znieczulenie nawet nie podejmuje walki o poród naturalny.

ILE KOSZTUJE ZNIECZULENIE ZEWNĄTRZOPONOWE (ZZO) DO PORODU

Znieczulenie zewnątrzoponowe (ZZO) do niedawna nie było dostępne na życzenie rodzącej, jednak w myśl nowych rozporządzeń dostęp do tego znieczulenia powinna uzyskać nieodpłatnie każda rodząca. Niestety głosy kobiet zebranych wokół akcji Lepszy Poród pokazują, że wprowadzone zmiany obowiązują przede wszystkim na papierze i nadal w wielu miejscach kobiety są pozbawione swobodnego dostępu do znieczulenia w czasie porodu.

MOŻLIWE RYZYKO PRZY ZZO

Znieczulenie zewnątrzoponowe (zzo)stosowane podczas porodu, który rozpoczął się naturalnie i przebiega fizjologicznie zawsze niesie ryzyko wystąpienia „kaskady interwencji medycznych”. Terminem tym określamy sytuację, w której wykonanie jednej interwencji powoduje konieczność wykonania kolejnego zabiegu medycznego co w konsekwencji doprowadzić może do zakończenia porodu cesarskim cięciem. Cięciem, którego można by było uniknąć gdyby zostawić poród jego naturalnemu rytmowi.

Znieczulenie zewnątrzoponowe (zzo) jest jedną z takich interwencji, która może wywołać kaskadę. Przykładowa kaska może wyglądać w taki sposób: po podaniu zzo może spaść ciśnienie krwi matki przez co dziecko będzie słabiej dotlenione, dodatkowo znieczulenie osłabia wydzielania naturalnej oksytocyny przez co akcję skurczową trzeba wspomagać kroplówką z syntetyczną oksytocyną. W konsekwencji matka będzie musiała leżeć pod aparatem KTG i nie będzie miała możliwość aktywnego uczestnictwa w porodzie. Gdy przyjdzie faza skurczy partych leżąca kobieta będzie musiała wypchnąć dziecko pod górę co może być utrudnione przez brak odczuwania skurczy i nieergonomiczną pozycję. Przedłużająca się na którymś z etapów akcja porodowa doprowadzić może do cesarki.

ZNIECZULENIE ZEWNĄTRZOPONOWE SKUTKI UBOCZNE

Możliwość wystąpienia takiej kaskady występuje zawsze gdy ingerujemy w naturalnie przebiegający poród. Właśnie dlatego znieczulenie zewnątrzoponowe (zzo) nie jest rutynowo podawane rodzącym. Z drugiej zaś strony w trakcie porodu wykonywane są inne interwencje medyczne, które często podwyższają bolesność porodu dlaczego więc unika się rutynowego zzo? Przy świadomości, że znieczulenie zewnątrzopnowe może nieść niedobre konsekwencje nie należy zapominać, że ma też swoje pozytywne strony: przy przedłużającym się porodzie daje rodzącej chwilę wytchnienia na regeneracje sił, jeśli rodząca odczuwa silny lęk przed bólem podanie znieczulenia może ją uspokoić, zzo może wpłynąć na szybszy postęp porodu.

Kiedy więc podać znieczulenie a kiedy z niego zrezygnować? Osobiście uważam, że każda kobieta powinna mieć prawo do samodzielnej decyzji. W świecie idealnym każdą z nas lekarz rzetelnie informowałby o plusach i minusach znieczulenia oraz o możliwości stosowania naturalnych sposobów łagodzenia bólu, do tego dodałby kilka słów o skuteczności każdej z tych metod. Wydaje mi się, że wiele kobiet czułoby większy spokój gdyby miały świadomość, że w momencie gdy dojdą do swojej granicy i wykorzystają inne znane im formy łagodzenia bólu to będą mogły prosić o znieczulenie i zostanie im ono podane. Sama świadomość tego może być na tyle uspakajająca, że kobieta będzie starać się urodzić drogami natury.

ZNIECZULENIE ZEWNĄTRZOPONOWE: WADY I ZALETY

Niestety, nie żyjemy w świecie idealnym. Mój lekarz na przykład nie miał do powiedzenia na temat zzo nic negatywnego. Poniżej prezentuję tabelkę z informacjami o plusach i minusach znieczulenia zewnątrzoponowego.

PLUSY:
duża ulga kobiety rodzącej
działa szybko – już w ciągu 15-20 minut po podaniu
może przyspieszyć poród przez zmiękczenie szyjki macicy
szycie krocza po porodzie będzie bezbolesne
mniejsze zmęczenie

MINUSY:
ryzyko „kaskady interwencji medycznych”
ryzyko spadku ciśnienia matki
ryzyko wydłużenia porodu i konieczności podania oksytocyny a nawet wykonania cesarskiego cięcia
częste lub stałe monitorowanie dziecka KTG = przyjęcie pozycji leżącej = brak aktywności w czasie porodu
ryzyko nacięcia krocza i porodu z użyciem kleszczy/vacuum: związane jest to z brakiem odczucia parcia, przyjętą pozycją oraz siłą skurczy

.

.

.
ZASADA OD KTÓREJ NIE MA WYJĄTKÓW

Powyższy artykuł został przygotowany w oparciu o dostępne materiały, artykuły naukowe i opracowania medyczne – pamiętaj jednak, że stan wiedzy może się zmieniać z dnia na dzień! Materiały tu zawarte mają jedynie charakter informacyjny, każda decyzja dotycząca indywidualnej sytuacji powinna być rozpatrzona osobno wraz z lekarzem i położną. Autorka tekstu nie ponosi odpowiedzialności za sposób interpretacji i wykorzystania udostępnianych informacji.